Vluchtelingen in 1945 en 2015: een banier in Leipzig

“Nog maar 70 jaar geleden hebben tienduizenden van onze ouders en grootouders aan den lijve ondervonden wat het betekent om je huis te verliezen. Bijna elk Duits gezin heeft enige vluchtelingenervaring – als ontheemden (vluchtelingen) zelf of als mensen die vluchtelingen hebben opgenomen, die met hen hebben gewerkt en na de Tweede Wereldoorlog met hen hebben samengewoond. Toen hebben we die situatie in veel slechtere tijden onder controle gekregen. Vandaag moeten we erin slagen de immigratie te beheren en te organiseren. In dat proces moeten we niet te veel vragen van de vluchtelingen of de lokale bevolking.”

Burkhard Jung (SPD, burgemeester van de stad Leipzig, oktober 2015)

Deze woorden maken deel uit van een verklaring van Burkhard Jung (Sociaaldemocratische Partij van Duitsland, SPD), de burgemeester van de stad Leipzig in het oosten van Duitsland, in oktober 2015. Op dat moment kwamen grote aantallen vluchtelingen (voornamelijk uit Syrië, Irak en Afghanistan) in Duitsland aan. Dit was het moment waarop de gemeenteraad van Leipzig een groot spandoek aan hun stadhuis ophing, met daarop twee foto’s naast elkaar. Op een van die foto’s was een groep Duitse vluchtelingen te zien (drie vrouwen en een kind) die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in 1945 de Oost-Europese stad Danzig (of Gdańsk) verlieten. De andere foto toonde een beeld uit 2015, waarop een vrouw en een kind afgebeeld staan die door de ruïnes van de gebombardeerde stad Kobane in Syrië liepen. Volgens de gemeenteraad van Leipzig toont dit spandoek aan ‘wat het betekent om een een vluchteling te zijn: ontbering (gebrek aan wat je nodig hebt), verdriet, hopeloosheid, dakloosheid – ongeacht de eeuwen of de continenten’. (Leipziger Städtische Bibliotheken, 2015) 

Ter voorbereiding op je DokuTube kun je jezelf de volgende vragen stellen:

Welk effect hebben de beelden op de banner op jou? Denkt u dat verwijzingen naar het verleden in deze context nuttig en doeltreffend zijn? Heeft u of iemand in uw familiegeschiedenis ervaring met wat het is om een vluchteling te zijn of om met vluchtelingen te werken of te leven? Welke invloed kan een dergelijke vluchtelingenervaring hebben op hoe iemand tegen vluchtelingen aankijkt?