Hendrik IV en het Edict van Nantes

Hendrik IV (1553-1610) was een cruciaal (essentieel) figuur in de Franse godsdienstoorlogen en in de pacificatie (afspraak om vrede te sluiten) ervan door het Edict van Nantes. Hendrik was de zoon van Johanna van Albret, de koningin van Navarra. Hij werd geboren als katholiek, maar zijn moeder voedde hem van jongs af aan op als protestants. Tijdens een bloedbad tegen de protestanten ontsnapte Henry op het nippertje aan de dood door te doen alsof hij zich tot het katholicisme zou bekeren. In 1584 werd Hendrik IV de eerste in lijn voor de Franse troon, dat betekende dat een protestant koning zou worden. Dit verhoogde de spanningen in Frankrijk. Na de dood van de vorige koning werd Hendrik IV niet unaniem (eensgezind) erkend als nieuwe koning. Als gevolg daarvan kwam Hendrik in oorlog terecht met de ‘Heilige Liga’. Als onderdeel van zijn onderhandelingsstrategie (om tot vrede te komen) besloot hij zich te bekeren tot het katholicisme. Dit maakte hem meer aanvaardbaar als koning. Henry speelde ook een cruciale rol bij de uitvaardiging (invoering) van het Edict van Nantes. Toch werd hij door zijn afkeer van het protestantisme en de uitvaardiging van het Edict gehaat door zowel radicale katholieken als protestanten en werd hij in 1610 vermoord door een radicale katholiek.
Het Edict van Nantes (1598) regelde de relaties tussen katholieken en protestanten in Frankrijk. In de 36 jaar daarvoor had Frankrijk een reeks burgeroorlogen meegemaakt. Deze oorlogen werden afgewisseld met verdragen die religieuze vrede sloten tussen protestanten en katholieken. Het Edict gaf het recht aan protestanten om hun godsdienst uit te oefenen en het gaf hen verschillende vestigingen (forten) in Frankrijk ter bescherming. Maar het beperkte ook hun rechten op andere manieren. Zo konden protestanten bijvoorbeeld niet in Parijs, aan het koninklijk hof of in het leger hun godsdienst uitoefenen. Het Edict van Nantes was van kracht tot 1685. In dat jaar trok koning Lodewijk XIV de rechten van de hugenoten (protestanten) in Frankrijk in. De perceptie (visie) op het Edict van Nantes is dus verdeeld. Hoewel het erin slaagde een einde te maken aan tientallen jaren van oorlog, lukte het niet om het wantrouwen tussen de Franse katholieken en protestanten weg te nemen. Bovendien betreurden de hugenoten het dat het Edict de katholieken in staat stelde om in de daaropvolgende jaren kracht te winnen en de rechten van de protestanten te verminderen.

Further information about the Edict of Nantes can be found at On Site, In Time.