Westfalen Vrede van Münster Artikel 19: Religie en elkaar bezoeken in de Lage Landen

Met de Vrede van Münster werd het lange politieke en religieuze conflict in de Nederlanden bijgelegd. Het zorgde ervoor dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een onafhankelijke staat werd, terwijl de Zuidelijke Nederlanden onder de heerschappij van de Spaanse koning bleven. In de Nederlandse Republiek was er geen officiële godsdienst, maar de Nederlandse Hervormde Kerk had wel een dominante en bevoorrechte rol in het openbare leven. In de Zuidelijke Nederlanden bleef het rooms-katholicisme de enige aanvaarde godsdienst. Daarnaast maakte de Vrede van Münster het ook mogelijk dat inwoners van beide delen van de Nederlanden het andere deel konden bezoeken. Artikel 19 van het vredesverdrag beschrijft de regels voor hoe ze zich moeten gedragen bij zo’n bezoek:“De onderdanen en inwoners van de Zuidelijke Nederlanden die de Verenigde Provinciën binnenkomen, moeten zich in de kwestie van de openbare godsdienstoefening met alle vroomheid (deugdzaamheid) gedragen, geen schandaal in woord en daad uiten en geen laster (kwaad) spreken. En datzelfde geldt voor de onderdanen en inwoners van de Verenigde Provinciën die de Zuidelijke Nederlanden binnenkomen.”