Confederatie van Warschau 1573 - Afbeelding van het document
Further information about The Confederation of Warsaw can be found at On Site, In Time.
Deze foto laat zien hoe een religieus vredesverdrag er in het vroegmoderne Europa uitzag. Leden van de Poolse en Litouwse adel kwamen op 28 januari 1573 in Warschau samen in de Sejm, de parlementaire bijeenkomst van het Pools-Litouwse Gemenebest, een staat die vroeger deel uitmaakte van Oost-Europa. Zij ondertekenden de Warschau-confederatie, waarmee de ondertekenaars verklaarden dat ze de vrede wilden bewaren, ondanks de verschillen in hun religies. Dat was een zeer ongewone stap in een tijdperk van religieuze conflicten.
Het originele document dat hier te zien is, geeft de hele tekst van de confederatie weer. De tekst is deels in het Latijn en deels in het Pools, en werd geschreven op perkament. Er zijn 206 zegels op aangebracht, die de toestemming van hun houders aan de confederatie aanduiden. Slechts 128 namen konden geïdentificeerd worden, de andere zijn niet meer leesbaar. Het document vertegenwoordigt de traditie van religieuze tolerantie en staat sinds 2003 in de werelderfgoedlijst ‘Memory of the World’ van Unesco.
In 1573 was het Pools-Litouwse Gemenebest, of Polen-Litouwen, een van de grootste landen van Europa. Sinds 1569 waren Polen en Litouwen verbonden in de Unie van Lublin. Bovenaan stond de koning, maar de rijkste edelen (adel), die in de Senaat vertegenwoordigd waren, en de andere edelen hadden een sterke juridische positie. Zij maakten bijna tien procent van de bevolking uit en zagen de staat als een ‘republiek van edelen’. Omdat het land een monarchie was waarbij het volk de koning koos, was het aan de adel om een nieuwe koning te kiezen na de dood van koning Sigismund II August van Polen in 1572.
In dit uitgestrekte land waren vele geloofsgroepen vertegenwoordigd: katholieke en orthodoxe christenen, maar ook moslims en joden. Sinds het midden van de 16e eeuw hebben verschillende evangelische groepen ook aanhangers in Polen gevonden: gereformeerden (calvinisten) en lutheranen, Boheemse Broeders die Bohemen waren ontvlucht, en andere groepen die in de rest van Europa werden vervolgd, vonden daar hun toevluchtsoord. Polen-Litouwen werd zo dus een multireligieuze staat.
For more information on this and other peace treaties, see