Joods Museum Berlijn: Welkom in Jeruzalem
Jeruzalem is een plaats van Gods aanwezigheid voor de drie belangrijkste godsdiensten van de wereld – het jodendom, de islam en het christendom. Hun belangrijkste heiligdommen (heilige plaatsen) bevinden zich op dezelfde heuvel. Voor elk van hen was het een plaats waar gebeurtenissen hebben plaatsgevonden, die tonen hoe God zijn volk beschermt. Voor de joden was de rots een plek van samenkomst tussen Abraham en God, en de plaats waar hun Tempel stond. Christenen geloven dat het de plaats van de kruisiging en herrijzenis van Christus was. Voor moslims is het dan weer de plaats van de ‘Nachtreis’ van Mohammed. Dat gedeelde idee van de ‘rots der verlossing’ wijst op de gemeenschappelijke wortels of achtergrond van de drie religies.
De belangstelling voor dezelfde ruimte die men als ‘heilig’ beschouwt, heeft wel tot veel conflicten geleid. Door de eeuwen heen hebben verschillende religieuze groepen, volkeren en landen gestreden om de controle over Jeruzalem. Het is dus niet alleen een ‘heilige stad’, maar ook een plaats van tegenstrijdige politieke belangen.
Uitsluiting en discriminatie: joodse musea confronteren stereotypen en verklaren mechanismen achter uitsluiting en discriminatie.
Joodse musea in Europa bieden een blik op een minderheid, die de christelijke samenleving al eeuwenlang als minderwaardig behandelt. De joden werden vaak getolereerd, maar toch werd hun aanwezigheid meestal bedreigd. Men verspreidde verschillende negatieve stereotypen en vooroordelen over joden. Ze kregen te maken met uitsluiting en discriminatie, die soms tot vervolging en geweld leidden. In de twintigste eeuw kwamen de meeste joden om in de Holocaust, een gevolg van de rassenhaat die zich daarvoor al had ontwikkeld. Joodse musea confronteren die antisemitische (anti-Joodse) stereotypen en conflicten uit het verleden en verklaren hun ontstaansgeschiedenis en mechanismen (manier waarop iets in elkaar zit en werkt). Ze tonen de zeer negatieve gevolgen van religieuze tolerantie, nationalisme en racisme. Door als het ware een geschiedenisles te geven, proberen ze vooroordelen te bestrijden, tolerantie te bevorderen en mensen open te stellen voor culturele diversiteit (verscheidenheid).