Vrede van Westfalen - schilderij "Het afleggen van de eed van bekrachtiging van het Verdrag van Münster 1648", Gerard ter Borch, 1617-1681
Dit schilderij is de beroemdste afbeelding van een vredesakkoord in de vroegmoderne Europese geschiedenis. Het toont de bevestiging van de Vrede van Münster op 15 mei 1648. Met het verdrag kreeg de Nederlandse staat formeel de onafhankelijkheid van de Spaanse controle. De belangrijkste personen zijn de zes Nederlandse en twee Spaanse afgevaardigden die in het midden zijn afgebeeld. Zij zweren de eed: terwijl de katholieke Spanjaarden hun handen op de Bijbel en het kruis leggen, steken de gereformeerde Nederlanders, gekleed in minder sierlijke kleding, gewoon hun handen op. In werkelijkheid waren de Spanjaarden de eersten die de eed aflegden, gevolgd door de Nederlanders, maar Gerard ter Borch heeft de actie tot hetzelfde moment samengebracht voor een groter dramatisch effect. Het relatief kleine schilderij van ter Borch (45 x 58 cm) is het eerste bekende olieverfschilderij dat zo’n politieke gebeurtenis ‘feitelijk’ weergeeft, ook al heeft hij zelf de positie van de figuren op het schilderij bepaald, zodat de belangrijkste personen duidelijk te zien zijn. Uit schriftelijke getuigenissen van ooggetuigen weten we wel dat veel van de details van de zaal en de inrichting ervan nauwkeurig zijn weergegeven. Ter Borch, die toen in Münster was en vermoedelijk een ooggetuige was, heeft ook een zelfportret gemaakt. Hij staat helemaal links op de eerste rij: degene die met een roodachtige snor en lang blond haar naar ons kijkt.
Een gravure (gegraveerde metalen plaat met een tekst of afbeelding erop) van ter Borch zelf, die werd gedrukt en verspreid over heel Europa, maakte het schilderij heel populair. (Deze tekst is ontleend van de National Gallery, ingekort en bewerkt.)
Na vier jaar onderhandelen werden de verdragen van Münster en Osnabrück in oktober 1648 ondertekend en afgekondigd. De verdragen bevatten politieke regelingen voor de verschillende christelijke belijdenissen die naast elkaar bestaan in Duitsland, wat een einde maakte aan dertig jaar oorlog. Ze zorgden voor een nieuw politiek evenwicht tussen de Europese machten.
Further information about the Westphalian Peace can be found at On Site, In Time.
For more information on this and other peace treaties, see