Vrede van Westfalen - Paragraaf V, artikel 34, samenvatting

De regeling van de Vrede van Westfalen om de politieke situatie in 1624 te herstellen (zie deze clipping ) betekende dat veel mensen een ander geloof hadden dan hun heersers. Maar, in tegenstelling tot de Godsdienstvrede van Augsburg van 1555 (zie deze clipping) had de vorst niet het recht om het geloof van zijn burgers te bepalen. In plaats daarvan bepaalde artikel 34 dat inwoners van het andere geloof barmhartig getolereerd moesten worden en gewetensvrijheid moesten krijgen. Dat hield onder meer in dat ze toestemming kregen om kerkdiensten te houden in privéwoningen, om gemeenschappen of parochies in het buitenland te bezoeken, en om kinderen thuis of op buitenlandse scholen les te laten volgen. De tekst van het verdrag is geschreven in de ingewikkelde taal van die tijd:

“34 De inwoners van katholieke staten die de Augsburgse Belijdenis aanhangen en omgekeerd de katholieke inwoners van staten die tot de Augsburgse Belijdenis horen [...] worden met clementie (mildheid) getolereerd. Zij zullen niet worden gehinderd door hun territoriale heerser om hun geloof privé, in hun huizen en in de volmaakte vrijheid van geweten, hun geloof uit te oefenen. Er mag geen inmenging of belemmering zijn om deel te nemen aan openbare religieuze diensten in hun buurt, waar en zo vaak als zij dat willen. Ze zouden hun kinderen op buitenlandse scholen of thuis moeten kunnen laten onderwijzen door privéleraren. Alle inwoners en onderdanen dienen hun plicht te vervullen in alle goede gehoorzaamheid en geen enkele verstoring te veroorzaken.”

Context:
 

Na vier jaar onderhandelen werden de verdragen van Münster en Osnabrück in oktober 1648 ondertekend en afgekondigd. De verdragen maakten een einde aan 30 jaar oorlog en stelden politieke regels op voor het naast elkaar bestaan van verschillende christelijke confessies in Duitsland. Ze zorgden voor een nieuw politiek evenwicht tussen de Europese machten.

Kun je je voorstellen hoe dit artikel kinderen beïnvloedde die in hun dagelijks leven een minderheidsgeloof volgden?

Meer informatie over de Westfaalse Vrede is te vinden op On Site, In Time.

Zie voor meer informatie over dit en andere vredesverdragen Henning P. Jürgens, Patrick Pasture, Bram De Ridder, Christophe Schellekens, Naum Trajanovski. Reports on historical peace treaties and agreements. Retopea Deliverable 2.3. (November 2022).