Sefardisch museum in Toledo: bloei van de joodse cultuur in het middeleeuwse Spanje
De "gouden eeuw" van de Joden in Spanje viel samen met de middeleeuwen in Europa. In die periode overheerste de islam in een groot deel van het Iberisch Schiereiland. Algemeen gezien accepteerde men Joden in de samenleving, maar wel als tweederangsburgers. Het Joodse religieuze, culturele en economische leven bloeide op. Joodse filosofen, wiskundigen, astronomen, dichters en rabbijnse geleerden (geestelijke leiders van een synagoge) maakten culturele en wetenschappelijke werken, die ook de Griekse en Arabische cultuur inspireerden. Aan het einde van de 11e eeuw, toen hun situatie in de islamitische koninkrijken verslechterde en de christenen het schiereiland begonnen te heroveren, vluchtten sommige Joden naar christelijke koninkrijken. Daar kregen ze bescherming van de koningen, omdat ze hielpen bij het opnieuw bevolken van gebieden die tijdens de oorlogen waren verlaten. Hun geletterdheid en talenkennis waren zeer nuttig. Zo waren Joden deskundigen, grondbezitters, hadden ze openbare functies in het koninklijk bestuur en waren ze vaak vertalers. Ze hielpen de Arabische wetenschap en literatuur over te dragen naar de christelijke wereld.
Coëxistentie/ Samenleven
Joodse musea als herinnering aan de eeuwenlange Joodse aanwezigheid en het samenleven met de lokale bevolking Joodse musea in Europa tonen de behoefte van de Europese samenlevingen om hun moeilijke Joodse geschiedenis goed te maken en om de stilte rond de Holocaust te doorbreken. Ze laten het perspectief zien van een minderheid, die al vele eeuwen aanwezig is in de Europese geschiedenis en cultuur. Op die manier herinneren ze ons aan het multi-etnische verleden van sommige landen of regio’s, met multi-etnisch bedoelt men dat er verschillende bevolkingsgroepen met verschillende culturele en etnische achtergronden samenleven. Hun tentoonstellingen tonen de Joodse geschiedenis als onderdeel van de lokale geschiedenis. Ze benadrukken de perioden van vreedzame samenwerking en wederzijdse invloeden, maar ook de momenten van conflict en crisis. Ze tonen ook het bijzondere karakter van de Joodse cultuur op een bepaalde plaats. De Joodse musea willen de bezoekers openstellen voor het idee van culturele verscheidenheid en tolerantie.
Vind je het concept van multiculturele uitwisseling nuttig voor de ontwikkeling van een cultuur en beschaving? Ken je nog andere voorbeelden van een situatie waarin een religieuze of etnische minderheid een aantal culturele waarden of kennis heeft doorgegeven aan de meerderheid?