Joods Museum Berlijn: Pelgrimsouvenirs - gemeenschappelijke wortels van drie religies
De tijdelijke tentoonstelling ‘Welkom in Jeruzalem’ die van 2017 tot 2019 in het Joodse Museum van Berlijn plaatsvond, was gevuld met souvenirs van de volgelingen die op bedevaart zijn geweest van de drie belangrijkste monotheïstische godsdiensten (godsdiensten met één god) ter wereld: moslims, christenen en joden. Ze reisden allemaal al vele eeuwen naar Jeruzalem. Moslims bezoeken de Al-Aqsamoskee en de Rotskoepel, gebouwd op een heuvel waarvan men gelooft dat het een plaats is waar Mohammed naar de hemel ging. Christenen reizen naar de plaats van de kruisiging en verrijzenis van Christus, die nu onder de Heilige Grafkerk of Verrijzeniskerk ligt. Voor de joden was de Tempelberg sinds de oudheid een eeuwige plaats van Gods aanwezigheid. Na de verwoesting van de tempel, reisden ze verder naar Het Heilige Land, waar ze de graven van Bijbelse figuren en geestelijke leiders bezochten. De bedevaartbeweging werd groter rond het begin van de 19e eeuw door de ontwikkeling van het vervoer. De bedevaartgangers brachten enkele aandenkens en rituele voorwerpen mee naar huis, gemaakt van lokale materialen. Soms maakte men in dezelfde werkplaats souvenirs voor de bedevaartgangers van verschillende geloofsovertuigingen.
Coëxistentie/ Samenleving
Joodse musea als herinnering aan de eeuwenlange Joodse aanwezigheid en het samenleven met de lokale bevolking Joodse musea in Europa tonen de behoefte van de Europese samenlevingen om hun moeilijke Joodse geschiedenis goed te maken en om de stilte rond de Holocaust te doorbreken. Ze laten het perspectief zien van een minderheid, die al vele eeuwen aanwezig is in de Europese geschiedenis en cultuur. Op die manier herinneren ze ons aan het multi-etnische verleden van sommige landen of regio’s, met multi-etnisch bedoelt men dat er verschillende bevolkingsgroepen met verschillende culturele en etnische achtergronden samenleven. Hun tentoonstellingen tonen de Joodse geschiedenis als onderdeel van de lokale geschiedenis. Ze benadrukken de perioden van vreedzame samenwerking en wederzijdse invloeden, maar ook de momenten van conflict en crisis. Ze tonen ook het bijzondere karakter van de Joodse cultuur op een bepaalde plaats. De Joodse musea willen de bezoekers openstellen voor het idee van culturele verscheidenheid en tolerantie.
Ken je nog andere religieuze bedevaartsoorden? Waarom gaan mensen op bedevaart?