POLIN Museum van de Geschiedenis van de Poolse Joden: Een legende die een museum inspireerde
“We wisten het niet, maar onze vaders vertelden ons hoe de ballingen (mensen die uit hun land verdreven zijn) van Israël naar het land van Polin kwamen. Toen Israël zag hoe het lijden voortdurend werd vernieuwd, de onderdrukking toenam, de vervolgingen zich vermenigvuldigden en hoe de boze autoriteiten besluit op besluit stapelden en verdrijving op verdrijving lieten volgen, totdat er geen opluchting voor Israël was, gingen ze op weg en zochten ze een antwoord op de paden van de wijde wereld over welke weg de juiste is om te reizen en rust voor hun ziel te vinden. Toen viel er een stuk papier uit de hemel: Ga naar Polaniya! Zo kwamen ze naar het land van Polin, en gaven ze een berg goud aan de koning, en hij ontving hen met grote eer. En God toonde genade, zodat ze een gunst van de koning en de edelen vonden. En de koning gaf hen toestemming om in alle landen van zijn koninkrijk te verblijven, om te handelen over de volledige lengte en breedte van het koninkrijk en om God te dienen volgens de voorschriften van hun godsdienst. En de koning beschermde hen tegen elke tegenstander en vijand. En Israël leefde in rust in Polin voor een lange tijd. Ze wijdden zich aan de handel en het handwerk. En God stuurde hen een zegen, zodat ze gezegend werden in het land, en hun naam werd verheerlijkt onder de volkeren. […]”
Shmuel Yoseph Agnon, 1919 Vertaald uit het Hebreeuws door Gershon Bacon
De legende van POLIN is te zien bij de ingang van de hoofdtentoonstelling van het Museum voor de Geschiedenis van de Poolse Joden, in een ruimte die een poëtisch bos moet voorstellen. De makers van het museum hebben dit verhaal gekozen omdat het de Hebreeuwse naam van Polen (Polin) op een zinvolle manier verbindt met de Hebreeuwse woorden Po-lin (‘rust hier’). Dat komt overeen met de missie van het museum om de link van de Joden met Polen en de Poolse geschiedenis te tonen. De legende weerspiegelt een soort historische realiteit. Eigenlijk leefden de Joden vele eeuwen in de Poolse landen en vonden ze een aantal gunstige omstandigheden om te wonen. Ze kregen bescherming van de koningen, raakten betrokken bij de lokale economie, en konden hun eigen cultuur verder ontwikkelen. En zo werd het Poolse land hun thuis. De hoofdtentoonstelling van het museum vertelt dit verhaal van leven en samenleven. Het omvat zowel samenwerking en uitwisseling als crisis en conflicten.
Coëxistentie/ Samenleven
Joodse musea als herinnering aan de eeuwenlange Joodse aanwezigheid en het samenleven met de lokale bevolking Joodse musea in Europa tonen de behoefte van de Europese samenlevingen om hun moeilijke Joodse geschiedenis goed te maken en om de stilte rond de Holocaust te doorbreken. Ze laten het perspectief zien van een minderheid, die al vele eeuwen aanwezig is in de Europese geschiedenis en cultuur. Op die manier herinneren ze ons aan het multi-etnische verleden van sommige landen of regio’s, met multi-etnisch bedoelt men dat er verschillende bevolkingsgroepen met verschillende culturele en etnische achtergronden samenleven. Hun tentoonstellingen tonen de Joodse geschiedenis als onderdeel van de lokale geschiedenis. Ze benadrukken de perioden van vreedzame samenwerking en wederzijdse invloeden, maar ook de momenten van conflict en crisis. Ze tonen ook het bijzondere karakter van de Joodse cultuur op een bepaalde plaats. De Joodse musea willen de bezoekers openstellen voor het idee van culturele verscheidenheid en tolerantie.
Wat versta jij onder het woord coëxistentie/ samenleven?